Przerabianie kamienia gipsowego na spoiwo gipsow

Spoiwem o mniejszej sile wiązania, lecz przydatnym do użytku na budowie (zwłaszcza po zmieszaniu ze zwykłym ciastem wapiennym), jest wapno pokarbidowe, będące produktem ubocznym procesu wytwarzania acetylenu z karbidu.

Drugim ważnym spoiwem jest gips uzyskiwany z kamienia gipsowego (CaSC>4 2HgO) lub anhydrytu (CaSOi). Przerabianie kamienia gipsowego na spoiwo gipsowe polega na prażeniu lub wypalaniu i mieleniu, przy czym jakość końcowego produktu zależna jest od temperatury wypalania i stopnia przemiału. Przy prażeniu w temperaturze 107°—150 °C otrzymuje się gips półwodny (CaSC>4 Va H2O). Po zmieleniu produktu prażenia uzyskuje się — zależnie od sposobu przemiału — gruboziarnisty gips budowlany lub drobnoziarnisty gips modelar ski. Przy wypalaniu w wyższej temperaturze następuje odciągnięcie całej zawartości wody, co doprowadza do tego, że pod względem składu chemicznego kamień gipsowy upodabnia się do anhydrytu (gips bezwodny). Przy wypalaniu w temperaturze powyżej 850 °C otrzymuje się tak zwany „estrichgips” (gips jastrychowy), który ze względu na dużą twardość nadaje się do wykonywania podłóg wylewanych lub płytek podłogowych. Naturalny anhydryt nie wymaga prażenia ani wypalania i po przemiale może być używany na budowie.

Twardnienie następuje po dodaniu wody do gipsu półwod- nego lub bezwodnego wskutek wtórnej krystalizacji, przy czym proces „wiązania” rozpoczyna się już w kilka minut po dodaniu wody, a twardnienie przebiega tym szybciej, im drobniej zostało zmielone spoiwo gipsowe. Szybkość wiązania i twardnienie gipsu jest jedną z przyczyn jego małej popularności w budownictwie, gdyż wymaga dużej sprawności w organizacji mieszania i formowania.