Kooperacja

Problem współzależności między wielkością produkcji a jej eiektywnością może jednak być niekiedy dość skomplikowany. Z punktu widzenia ekonomicznie efektywnej produkcji zakładów specjalistycznych najbardziej istotna jest nie ogólna wielkość produkcji danego przedsiębiorstwa, lecz wielkość poszczególnych asortymentów robót. Bowiem dopiero podjęcie odpowiednio dużej produkcji podobnej pod względem konstrukcyjnym i technologicznym stwarza przesłanki powtarzalności (se- ryiności) produkcji. Większa powtarzalność procesów produkcyjnych oznacza również wzrost stabilizacji produkcji w sensie utrwalenia określonego asortymentu robót.

Inną formą organizacyjną powiązaną z postępem technicznym jest kooperacja. Kooperacja wynika ze specjalizacji. O ile efektywność postępu technicznego jest w znacznym stopniu uzależniona od przeprowadzenia specjalizacji, o tyle z kolei efektywność specjalizacji jest uwarunkowana właściwie zorganizowaną i sprawnie działającą kooperacją. Jest ona jednym z zasadniczych elementów czynnika organizacyjnego, decydującego w zasadniczy sposób o większej lub mniejszej efektywności realizowanego postępu technicznego. Kooperacja odgrywa szczególną rolę w budownictwie uprzemysłowionym, jak również w montażu maszyn i urządzeń produkcyjnych lub konstrukcyjnych.

Doniosłe znaczenie organizacyjne posiada w budownictwie również koncentracja. Polega ona na dążeniu do zgrupowania czynności produkcyjnych w jednym miejscu. W budownictwie koncentracja stanowi jedną z podstawowych zasad produkcji i posiada dwojakie znaczenie. W jednym znaczeniu odnosi się do samych przedsiębiorstw budowlano-montażowych i polega na skupianiu wysoko specjalizowanej produkcji określonych asortymentów robót w wielkich przedsiębiorstwach, dysponujących nowoczesną techniką i dużą mocą przerobową, pozwalającą rozwijać produkcję na dużą skalę. W drugim znaczeniu natomiast oznacza skupienie produkcji na określonych placach budowy lub w określonych obiektach i obowiązuje każde przedsiębiorstwo budowlano-montażowe niezależnie od jego wielkości. Ekonomika koncentracji produkcji jest wypadkową całego szeregu czynników techniczno-ekonomicznych, wśród których na naczelne miejsce wysuwa się racjonalny stopień specjalizacji oraz właściwie ustawiona kooperacja produkcji.