Efektywność ekonomiczną mechanizacji

Z wyżej przedstawionych danych wynika zatem, że postęp techniczny w przemyśle ceramiki budowlanej doprowadził do wzrostu efektywności ekonomicznej, jednakże nie w takim stopniu, jaki byłby możliwy do osiągnięcia. Liczby wskazują w sposób jednoznaczny na to, że przy czterokrotnym wzroście nakładów pracy uprzedmiotowionej (280 000 : 70 000) wydajność pracy wzrosła tylko dwukrotnie (150 000 : 70 000).

Miarą efektywności ekonomicznej postępu technicznego nie może być jednak tylko wzrost produkcji, lecz także — a raczej przede wszystkim — obniżka kosztów własnych. Analiza kształtowania się struktury kosztów w badanych zakładach przemysłu ceramiki budowlanej wykazała, że w zakładach o wyższym poziomie techniki koszty własne przypadające na jednostkę produktu były mniejsze niż w zakładach o niższym poziomie techniki. Stwierdzono również, że nieprawidłowość ta wynikała z niedociągnięć organizacyjnych występujących w zakładach o wyższym poziomie techniki, a także z niewłaściwej lokalizacji jednego z tych zakładów.

Efektywność ekonomiczną mechanizacji niektórych robót w budownictwie możemy ustalić ex post przez porównanie struktury kosztów w kolejnych okresach czasu lub na poszczególnych budowach czy w poszczególnych przedsiębiorstwach budowlano-montażowych. Mechanizacja musi doprowadzać do zmniejszenia kosztów robocizny bezpośredniej, przy czym spadek kosztów powinien być szybszy od wzrostu kosztów sprzętu. Syntetycznym miernikiem postępu technicznego jest obniżka kosztów własnych na jednostkę wyrobu.

Postęp techniczny nie może mieć przypadkowego charakteru, o ile ma przynieść pożądane efekty ekonomiczne. Musi być zatem objęty planowaniem i odpowiednio ukierunkowany.