Mechanizacja robót budowlanych

Mechanizacja robót budowlanych wpływa na wielkość i charakter (asortymentowość) produkcji oraz zatrudnienia. Stąd powstaje relacja: majątek — praca — produkcja. Dla uzyskania odpowiedniego wzrostu lub struktury produkcji niezbędny jest wybór odpowiedniego wariantu połączenia pracy żywej i uprzedmiotowionej. Efektywność określonych środków trwałych przesądza o zdolności produkcyjnej, która jest przesłaniu , ką wzrostu produkcji i dochodu. Jeżeli -p- wyraża efektywność pewnego zasobu lub rodzaju środków pracy w danym okresie, to AM {przyrost środków produkcji) powinien zapewnić odpowiedni AP (przyrost produkcji) w takim samym okresie. Jest to jednak uzależnione od odpowiedniego wykorzystania mocy wytwórczej, co z kolei zależy od takich czynników, jak poziom organizacji produkcji, technologia itp.

W budownictwie, zwłaszcza uprzemysłowionym, niedostateczne wykorzystanie środków trwałych jest w Polsce zjawiskiem nagminnym. W latach ubiegłych (1950—1963) wykorzystanie maszyn budowlanych wynosiło średnio rocznie 30—60% mocy potencjalnej. Charakterystyczne jest przy tym, że w związku z tym instalowano 2—3 razy więcej maszyn, aniżeli wymagały tego potrzeby. Przyrost mocy sprzętu budowlanego średniego i ciężkiego jest szybszy od wzrostu wydajności pracy. Przyczyny tego stanu rzeczy są rozmaite, jednak główną przyczyną są niedociągnięcia organizacyjne na samych placach budów.

Dobra organizacja mechanizacji robót budowlanych daje dodatnie efekty ekonomiczne. Oto kilka liczb charakteryzujących wydajność pracy ręcznej i pracy maszyn:

— spycharka o mocy silnika 80 KM zastępuje pracę 80—100 robotników,

— koparka przedsiębierna o pojemności łyżki 0,5 m3 wykonuje pracę 50—70 kopaczy,

— samochód samowyładowczy o nośności 3—5 ton stosowany przy wywozie odspojonej ziemi z wykopów fundamentowych zastępuje 10—12 wozów konnych.

Duże znaczenie ma odpowiednia eksploatacja posiadanego sprzętu, a zwłaszcza dokonywanie napraw planowo-zapobie- gawczych oraz właściwe konserwowanie maszyn. Należycie zorganizowane zaplecze naprawcze pozwala na zapewnienie prawidłowej pracy maszyn.