Rysunek 38b przedstawia zasadę wyznaczania klinowego kształtu kamieni sklepienia o przekroju półkolistym. Natomiast sklepienie w rysunku 38a nazywamy ostrołukowym.
Wzniesienie łuku sklepienia nazywamy strzałką, a kamień zamykający sklepienie w kluczu — zwornikiem. W średniowieczu zwornikowi przydawano specjalne znaczenie ze względu na jego ważną funkcję w konstrukcji i często ozdabiano go rzeźbami.
Rysunek 38c przedstawia sklepienie kopulaste („kopułę”) z półokrągłymi wycięciami, zwanymi lunetami. Wreszcie w rysunku 33d zademonstrowane zostało sklepienie krzyżowe, po- wstające ze skrzyżowania pod prostym kątem dwóch sklepień beczkowych lub innych.
Istnieje ogromne bogactwo różnorodnych form sklepień charakterystycznych dla rozmaitych epok i stylów w budownictwie. Dzisiaj klasyczne formy sklepienia zanikają, gdyż jest to konstrukcja bardzo pracochłonna, wymagająca dużej wiedzy rzemieślniczej. Ponadto bardzo kłopotliwe są wymagane przy budowie sklepień rusztowania, gdyż — jak widzieliśmy — sklepienie staje się samonośne dopiero po całkowitym ukończeniu, a nawet czasami dopiero po otrzymaniu pełnego obciążenia.
Upowszechnienie betonu zbrojonego przyczyniło się do wprowadzenia nowych rozwiązań konstrukcji łukowych, które obecnie są znów szeroko stosowane jako elementy nośne i przekrycia. Również konstrukcje wiszące — występujące dawniej głównie przy budowie mostów o dużej rozpiętości — wchodzą coraz powszechniej w użycie, służąc do przekrywania dużych wnętrz (np. hal sportowych czy magazynów).
Konstrukcje z prętów łączonych sztywnymi węzłami nazywamy ramami. Ramy — w odróżnieniu od kratownic — nie muszą mieć układu geometrycznie niezmiennego, ponieważ zakłada się z góry, że momenty zginające mają być przenoszone poprzez sztywne węzły ram. Samo określenie „rama” lub „ra- mownica” sugeruje kształt prostokątny, najczęściej spotykany w tych konstrukcjach. Ramy są w zasadzie konstrukcjami statycznie niewyznaczalnymi. Najodpowiedniejszym materiałem dla konstrukcji ramowych jest żelbet, pozwalający na prawidłowe wykonanie węzłów, które przecież przesądzają o sztywności konstrukcji ramowej (rysunek 39).
Leave a reply