Szklarstwo

Ceramicznymi można nazwać także wyroby fajansowe, formowane z gliny zbliżonej stopniem czystości do kaolinu, który służy do produkcji porcelany. Są to wyroby o spiekanym, drob- noporowatym czerepie i zeszkliwionej powierzchni. Występują one w budownictwie w postaci aparatów sanitarnych (umywalek, misek klozetowych itd.).

Silikatami są wszelkie materiały, w których skład chemiczny wchodzą związki krzemowy (sole kwasu krzemowego). Do silikatów można zatem zaliczyć również niektóre produkty ceramiczne. Przemysł ceramiczny uznaje się jednak na ogół za odrębną gałąź, obejmującą produkcję wyrobów wykonywanych z rozmaitych rodzajów glin i wypalanych w stosunkowo niskich temperaturach. Natomiast do przemysłu silikatowego należy produkcja wyrobów, które wytwarzane są głównie z krzemianów.

Najstarszym przemysłem silikatowym jest szklarstwo. Stosowanie szkła do przegradzania otworów okiennych datuje się w łaściwie dopiero od średniowiecza. W czasie wczesnego średniowiecza uchodziło to za luksus dostępny tylko wielkim panom i kościołowi. Dzisiaj szkło przestało już służyć wyłącznie do szklenia okien i stało się materiałem budowlanym w pełnym tego słowa znaczeniu.

Abstrahując od rozmaitych domieszek mineralnych i metalicznych wpływających na zabarwienie i inne cechy szkła, możemy stwierdzić, że zasadniczy skład chemiczny szkła przedstawia się następująco: Na2SiC>3 0aSiO3 4 SiO. Jak z tego składu wynika, głównymi surowcami służącymi do produkcji szkła są: piasek kwarcowy, soda i kalcyt (kamień wapienny). Reakcje chemiczne następują w toku topienia zmieszanych uprzednio surowców w piecach szklarskich w temperaturze 1400°—1500 °C oraz w czasie klarowania stopionej masy i jej studzenia.