Category Budo

Konfrontując pracochłonność występującą w budownictwie tradycyjnym i uprzemysłowionym należy przyjąć właściwą podstawę porównania. Za taką podstawę uznaje się zazwyczaj tradycyjne budynki murowane, wznoszone w zabudowie blokowej, podpiwniczone, 3—4 piętrowe (o 4—5 kondygnacjach), wyposażone w instalację centralnego ogrzewania, wodno-kanalizacyjną, gazową i elektryczną. Najdogodniejszym miernikiem, który pozwala na porównywanie „wyników ekonomicznych niezależnie od metody wykonania budynku, jest jego wartość użytkowa. Określając tę wartość bierze się pod uwagę kubaturę, wielkość powierzchni użytkowej oraz liczbę izb.

Spoiwem o mniejszej sile wiązania, lecz przydatnym do użytku na budowie (zwłaszcza po zmieszaniu ze zwykłym ciastem wapiennym), jest wapno pokarbidowe, będące produktem ubocznym procesu wytwarzania acetylenu z karbidu.

Elementy grupy wyposażenia są tymi częściami budowli, z którymi użytkownik ma najbardziej bezpośredni kontakt na co dzień. One decydują o uznaniu budynku za skromny lub dostatni. Ich trwałość jest na ogół znacznie mniejsza od trwałości elementów należących do pierwszej i drugiej grupy. Dlatego też w okresie użytkowania budowli może nastąpić kilkakrotna wymiana wielu elementów wyposażenia, podczas gdy elementy konstrukcji nośnej nie ulegają zmianie. Najczęściej odnawiane są okładziny zewnętrzne i powłoki barwne (tynkowanie elewacji i malowanie). Również instalacje mogą ulegać kilkakrotnej wymianie, przy czym ta wymiana jest często połączona z modernizacją. Jeżeli bowiem przeciętną trwałość masywnych budynków ceglanych czy betonowych oblicza się na co najmniej 100 lat, to w tak długim okresie następuje szybki postęp techniki, powodujący starzenie się wyposażenia w stosunku do aktualnego stanu techniki.

Jak już wspomnieliśmy, w praktyce rzadko można przeprowadzić ścisły podział na elementy statycznie czynne i bierne. Na przykład w tradycyjnej konstrukcji budownictwa ceglanego ściana zewnętrzna należy do grupy elementów struktury nośnej budynku i jednocześnie spełnia funkcję przegrody, izolacyjnej. Taka wielofunkcyjność elementów budowli stanowi podstawowy problem techniczno-ekonomiczny budownictwa, zwłaszcza wobec tego, że właściwości pozwalające na dobre spełnienie jednej funkcji mogą być sprzeczne z właściwościami potrzebnymi do spełnienia innych funkcji. Możemy się o tym przekonać na przykładzie rauru ceglanego, mianowicie wytrzymałość mechaniczna cegły jest tym lepsza, im lepiej sprasowana i wypalona została glina, natomiast najlepszą izolację termiczną zapewnia cegła o gąbczastej strukturze i lekkiej wadze.

Metoda typizacji jest następująca: spośród wielu istniejących obiektów wybiera się jeden lub kilka takich, które odznaczają się korzystnym układem techniczno-ekonomicznym, uznając je za typowe lub wzorcowe dla danego rodzaju lub grupy.

Przewodność cieplna A nie jest liczbą jednoznacznie określoną dla danego materiału. Ulega ona zwiększeniu, jeżeli materiał nasycony jest wilgocią. Tym tłumaczy się niepowodzenia w stosowaniu materiałów porowatych, które przecież są dobrymi izolatorami cieplnymi. Trzeba jednak pamiętać, że niektóre materiały gąbczaste o porach otwartych (np. szkło piankowe) mają dużą nasiąkliwość kapilarną i pod wpływem zawilgocenia tracą swoją wartość izolacyjną.

Wznoszenie prostych i niewielkich budowli wymaga już współdziałania zespołu ludzi o rozmaitych kwalifikacjach, ludzi wykonujących różnorodne czynności. Ich praca musi być koordynowana według jednolitego, z góry obmyślonego planu, którego najważniejszą częścią są rysunki składające się na tzw. projekt. Rysunek jest podstawowym środkiem, za pomocą którego technik wyraża swoją koncepcję i przekazuje ją wykonawcom do realizacji. Jest więc środkiem porozumienia. Aby rysunki były jednoznacznie rozumiane, muszą — podobnie jak mowa ludzka — opierać się na umownym, jednolitym systemie znaków i reguł ich zestawiania.

Podobne zasady układu sił jak w podporach belek występują w innych węzłach, które stanowią połączenie elementów konstrukcyjnych budowli. Możemy więc ogólnie rozróżnić trzy rodzaje połączeń (zamocowań) określając równocześnie liczbę niewiadomych wielkości (sił i momentów) występujących w tych połączeniach:

Podobnie jak w statyce, tak i w nauce o wytrzymałości materiałów obowiązuje zasada, że stan równowagi jest zapewniony, jeżeli algebraiczne sumy działających sił i momentów są równe zeru, lub, inaczej mówiąc, jeżeli siły i momenty o przeciwnych znakach wzajemnie się równoważą.

Stosowanie parkietu drewnianego stanowi niewątpliwie dobry kompromis pomiędzy tymi sprzecznymi postulatami. Jednak parkiet wymaga pracochłonnej i kosztownej konserwacji, jest drogi i pochłania niedopuszczalnie wielkie ilości surowca drzewnego. Okładziny podłogowe z niektórych tworzyw sztucznych zbliżone są pod względem walorów użytkowych do parkietu i dlatego celowe wydaje się szerokie rozwijanie ich produkcji oraz stosowania. Racjonalną formą zużycia surowca drzewnego pozostaną natomiast oszczędnościowe podłogi klejone z cienkich deszczułek dębowych lub bukowych.

— nakłady bezpośrednie,

— nakłady pośrednie i towarzyszące,

— koszty eksploatacji.

Z drugiej jednak strony powinno się stosować kompleksowe metody sporządzania, analizy i oceny planów urbanistycznych, a także planów zabudowy oraz planów rozwoju miast i osiedli, pozwalające na równorzędne traktowanie i stosowanie kryteriów z zakresu wszystkich nauk składających się na pojęcie urbanistyki oraz nauk inżynierskich.

Metoda ta nie budziła zastrzeżeń, jak długo stosowano ją do materiałów znanych i stosowanych już od setek lat. Natomiast wprowadzenie do budownictwa nowych, sztucznych materiałów wywołało dylemat związany z koniecznością zastosowania odpowiednich metod ustalania ich trwałości. Sztuczny cement stosuje się w budownictwie dopiero od około stu lat (masowo od pół wieku), a już obecnie wiadomo, że istnieją pewne gatunki, które po kilkudziesięciu, a nawet kilkunastu latach tracą swoją pierwotną wytrzymałość. W innych znów wypadkach starzenie się wywołuje wzrost wytrzymałości.

Polska jest krajem bardzo bogatym pod względem różnorodności i obfitości materiałów i surowców kamiennych potrzebnych budownictwu. Jedynie żwir, zużywany w dużych ilościach jako kruszywo do betonu, nie występuje w Polsce w dostatecznej ilości i jakości, a bogatsze źródła są niekorzystnie zlokalizowane w stosunku do miejsc największego zapotrzebowania, co powoduje nadmierne przewozy i wzrost kosztów budownictwa w wielu rejonach Polski. Dlatego też problem rozwoju produkcji kruszyw sztucznych do betonu należy do ważniejszych zagadnień, których rozwiązanie wchodzi w zakres technologii materiałów budowlanych.