Gips jest spoiwem bardzo ekonomicznym, m. in. również z uwagi na niewielką ilość paliwa potrzebnego do jego prażenia. Dobre rezultaty stosowania gipsu zależą od znajomości jego właściwości technologicznych. Gips jest szczególnie przydatny przy wykonywaniu wyprawy ścian wewnętrznych i sufitów oraz wyrobie bloków i dyli do budowy przegród wewnętrznych. Służy on również jako surowiec do produkcji arkuszy „suchego tynku” obłożonego kartonem. Arkusze te używane są jako okładziny ścienne pod malowanie lub tapetowanie, głównie w lekkich konstrukcjach ściennych.

Omawianie struktur nośnych i elementów składowych budowli rozpoczniemy od posadowienia budowli, czyli ich powiązania z gruntem, na którym są wznoszone.

Wielkość przedsiębiorstwa należącego do określonej branży lub gałęzi produkcji powinna w odpowiedni sposób korelować z zasadą, że przedsiębiorstwo pokrywa swoje wydatki ze swych przyehodów, uzyskanych z wykonanej produkcji. W ten sposób wielkość przedsiębiorstwa wiąże się — poprzez wielkość produkcji — z wysokością kosztów. Jeśli z uzyskanego przychodu przedsiębiorstwo pokrywa całkowite koszty produkcji (przy najniższych kosztach przeciętnych możliwych do osiągnięcia dla danego przedsiębiorstwa) i daje nadwyżkę przewidzianą w planie, to mówimy, że uzyskało ono swą optymalną wielkość. Uwzględniamy tu oczywiście stan techniki istniejący w przedsiębiorstwie.

Najbardziej rozpowszechnionym środkiem dalekiego transportu budowlanego jest samochód ciężarowy. Ujemną cechą eksploatacyjną samochodów ciężarowych (w szczególności odbywających krótkie kursy), są długie przestoje, które występują w okresie załadunków i wyładunków. Przestoje te zmniejszają w poważnym stopniu wydajność pracy i powodują wzrost kosztów transportu. Dąży się zatem do ich skrócenia przez mechanizację załadunków i wyładunków oraz przez stosowanie ciągników samochodowych ze zmiennymi zestawami przyczep. Samochody ciężarowe poruszające się po terenie płaskim i po dobrych drogach mają zazwyczaj znaczną rezerwę siły pociągowej, co zapewnia możność zwiększenia ładunku przez dodanie przyczep.

Drewno z drzew liściastych jest na ogół ściślejsze, mimo wyraźnie rysującej się struktury wewnętrznej, twardsze i mniej wilgotne. Z tych względów służy przeważnie jako materiał do wyrobów stolarskich oraz jako oklejka dekoracyjna (pocięte na tzw. fornir). Natomiast drewno z drzew szpilkowych służy jako materiał do robót ciesielskich, a także do wyrobów stolarskich przeznaczonych do malowania (np. okna i drzwi).

Obliczenie ustroju statycznie niewyznaczalnego wymaga zapoznania się z nauką o wytrzymałości oraz uwzględnienia odkształceń, co zresztą tłumaczy nazwę tego rodzaju zadań. Dodać należy, że układ występujący w wypadku zastosowania belki ciągłej, tzn. spoczywającej na trzech lub więcej podporach (przy czym liczba „przęseł” równa się liczbie podpór — I), jest korzystniejszy od układu występującego w wypadku zastosowania odpowiedniej liczby belek jednoprzęsłowych, gdyż wprowadzając belkę ciągłą uzyskujemy częściowe wyrównanie momentów w sąsiadujących przęsłach (przedstawiliśmy to na przykładzie belki dwuwspornikowej).

— pion dyrektora {sprawy kadr i księgowości oraz sprawy prawne i organizacyjne)

— pion zastępcy dyrektora do spraw technicznych, zwanego też naczelnym inżynierem (sprawy techniczno-produkcyjne dotyczące zarówno produkcji podstawowej, jak pomocniczej)

Głównym celem praktycznym zdobywania wiadomości ze statyki i wytrzymałości materiałów jest, jak to już zauważyliśmy, prawidłowe wyznaczanie rozmiarów, a także kształtów elementów nośnych konstrukcji budowlanych. Dążenia idą tu jednak w dwóch kierunkach, bowiem naukowe ustalanie rozmiarów elementów nośnych powinno zapewniać bezwzględne bezpieczeństwo budowli oraz ich użytkowników, ale powinno również pozwolić na projektowanie tych elementów przy zachowaniu maksymalnej oszczędności materiałów i pracy. Pomiędzy tymi dwoma celami istnieje zasadnicza sprzeczność. Nauka daje nam do ręki narzędzia, dzięki którym można obliczać konstrukcje w sposób najbardziej ekonomiczny, lecz aby rzeczywistość była zgodna z podstawami obliczenia niezbędne jest: a) występowanie obciążeń nie większych niż przewidziano w obliczeniu, b) wykonanie bezbłędne i zgodne w każdym szczególe z projektem, c) posiadanie materiału przystosowanego w każdej cząsteczce do przyjmowania naprężeń przyjętych w rachunku. Wystarczy, aby którykolwiek z tych warunków nie był spełniony, a budowla będzie narażona na uszkodzenie lub nawet na zniszczenie w wyniku katastrofy budowlanej.

W latach powojennych rozwija się w Polsce szeroko produkcja materiałów drewnopochodnych, pozwalająca na wszechstronne wykorzystanie surowca drzewnego, również pośledniejszych gatunków. Najważniejszym rodzajem tego typu materiałów są płyty „spilśnione”, które dzisiaj prawie całkowicie wyparły sklejkę drewnianą, sklejaną z forniru drzewnego. Do produkcji tych płyt służy miazga drzewna prasowana pod ciśnieniem i sklejana spoiwami chemicznymi.

— zestawienia kosztów zadania inwestycyjnego,

— wskaźniki techniczno-ekonomiczne charakteryzujące projekt.

Ceramicznymi można nazwać także wyroby fajansowe, formowane z gliny zbliżonej stopniem czystości do kaolinu, który służy do produkcji porcelany. Są to wyroby o spiekanym, drob- noporowatym czerepie i zeszkliwionej powierzchni. Występują one w budownictwie w postaci aparatów sanitarnych (umywalek, misek klozetowych itd.).

O sposobie ustalania obciążeń użytkowych w budowlach była już mowa. Jeżeli np. w odpowiednich przepisach ustalono, że w budownictwie szkolnym należy przyjmować obciążenie użytkowe w klasach w wielkości 400 kg/m2, to uwzględniono przy tym wieloletnie doświadczenie, mówiące że w praktyce nigdy większe obciążenia w szkołach nie występowały. Jeżeli natomiast kierownik szkoły wpadłby na nieszczęśliwy pomysł założenia w jednej z klas składu węgla i ułożył na całej podłodze metrową warstwę miału, to niewątpliwie zaryzykuje katastrofę, wobec wielokrotnego przekroczenia obciążenia założonego przy rachunku. Zamiast jednak dostosowywać obciążenia do nieodpowiedzialnych wybryków użytkownika, wydaje się słuszniejszym ustalać je na poziomie realnym, zaś użytkowników pociągać do odpowiedzialności za sposób użytkowania sprzeczny z przeznaczeniem budynku i poszczególnych pomieszczeń h

Nawet stosunkowo proste budowle składają się z dużej liczby różnorodnych elementów, które spełniają określone zadania w całości ustroju budowlanego. Zadania te można podzielić na grupy, a poszczególne elementy składowe budowli zaliczać do właściwych grup. Jak się jednak później przekonamy, podział taki nie zawsze będzie jednoznaczny, gdyż niektóre elementy składowe budowli spełniają jednocześnie kilka funkcji, nie zawsze należących do jednej tylko grupy.