Category Budo

W budownictwie najważniejszymi interesującymi nas przykładami reakcji są: reakcja gruntu, na którym wznoszone są budowle, oraz reakcja podpór, na których spoczywają elementy konstrukcji budowlanych. Bowiem ostatecznym zadaniem wszelkich konstrukcji budowlanych jest sprowadzenie do ziemi wszystkich sił zewnętrznych działających na budowlę, przy zapewnieniu równowagi każdego elementu budowli z osobna oraz całej budowli w stosunku do gruntu, na którym ją wzniesiono.

Glina jako samodzielne spoiwo (mechaniczne) jest już dzisiaj stosowana tylko w prymitywnym budownictwie małomiasteczkowym lub wiejskim. Poważniejszą rolę odgrywa ona jeszcze jako domieszka do wodoszczelnych zapraw gliniano- -cementowych.

Słowo „budownictwo” ma dwa znaczenia. Posługując się tym słowem mamy na myśli albo działalność produkcyjną, która polega na wznoszeniu budowli, albo też gałąź wiedzy praktycznej, techniki, która znajduje zastosowanie przy budowaniu. Głównym zadaniem budownictwa jest tworzenie nowych wartości gospodarczych, a więc budowanie nowych obiektów. Jednak do dziedziny budownictwa jako działalności produkcyjnej należy również naprawa budowli istniejących, którą — zależnie od zakresu dokonywanych napraw i wymiany — nazywamy remontem kapitalnym lub bieżącym. Do budownictwa zaliczamy również odbudowę, przebudowę i modernizację obiektów budowlanych.

Dotychczas mówiliśmy o kamieniach naturalnych stosowanych bądź bezpośrednio jako materiał budowlany w postaci budulca, bądź jako surowiec do wytwarzania spoiw. Spoiwa z kolei stosuje się w budownictwie do przygotowywania zapraw. Składnikami zapraw są: spoiwo, woda i wypełniacz (rzadziej spoiwo i woda).

Drzwi dwuskrzydłowe są podobnie okuwane jak drzwi pojedyncze, natomiast w drzwiach wieloskrzydłowych istnieje wiele różnorodnych możliwości otwierania. Do czasowego łączenia dwóch sal używa się np. drzwi w układzie „harmonijkowym”. Drzwi suwane projektuje się tam, gdzie brak miejsca na ich uchylanie, przy czym skrzydła mogą się przesuwać na zewnątrz ściany lub chować się w szparze pomiędzy dwiema ściankami.

Technika, organizacja i pEanotuanie w budownictwie gałęzi przemysłu, jak również proces urbanizacji, stymulują budowę obiektów dla okresu użytkowania 20—25 lat. Realizacja tego postulatu wymaga przejścia na przemysłowe formy budownictwa. Wymaga również skrócenia cyklów budowy w skali krajowej. W takich warunkach budowanie obiektów z betonu stoi jednak pod znakiem zapytania.

Proces budowlany jest częścią procesu inwestycyjnego. Inwestycje są to nakłady gospodarcze zmierzające do stworzenia lub powiększenia majątku trwałego.

Malowaniu olejnemu poddaje się ściany narażone na zawilgocenie i wymagające zmywania. Barwienie tynków zewnętrznych odznacza się największą trwałością wtedy, gdy substancje barwne w postaci różnokolorowych mączek mineralnych dodawane są do ostatniej warstwy tynku. Można również malować tynki zewnętrzne, jednak barwa utrzymuje się wówczas zaledwie kilka lat. Należy zaznaczyć, że przemysł chemiczny rozpoczął ostatnio produkcję trwalszych farb (np. emulsyjnych).

Łuki, sklepienia i konstrukcje wiszące są konstrukcjami, które posiadają tę wspólną cechę, że ich elementy nośne mają zarys wygięty w stanie nieodkształconym. Łuk prosty, np. tak zwany dwuprzegubowy (rysunek 37a), pracuje podobnie jak rozpora. Cechą charakterystyczną konstrukcji łukowych jest to, że reakcje podporowe są skierowane do wewnątrz i przeciwstawiają się w ten sposób poziomemu rozporowi konstrukcji nośnej. Jeżeli konstrukcja podpór jest zbyt słaba, aby przeciwstawić się poziomemu parciu łuku, to zachodzi czasami potrzeba przewidzenia dodatkowych cięgien lub ,,ściągów”, jak widzimy to nieraz w sklepionych kościołach średniowiecznych.

Mechanizacja robót budowlanych wpływa na wielkość i charakter (asortymentowość) produkcji oraz zatrudnienia. Stąd powstaje relacja: majątek — praca — produkcja. Dla uzyskania odpowiedniego wzrostu lub struktury produkcji niezbędny jest wybór odpowiedniego wariantu połączenia pracy żywej i uprzedmiotowionej. Efektywność określonych środków trwałych przesądza o zdolności produkcyjnej, która jest przesłaniu , ką wzrostu produkcji i dochodu. Jeżeli -p- wyraża efektywność pewnego zasobu lub rodzaju środków pracy w danym okresie, to AM {przyrost środków produkcji) powinien zapewnić odpowiedni AP (przyrost produkcji) w takim samym okresie. Jest to jednak uzależnione od odpowiedniego wykorzystania mocy wytwórczej, co z kolei zależy od takich czynników, jak poziom organizacji produkcji, technologia itp.

Podobny stopień pewności wymagany jest również w wypadku sił, których działanie może się przyczynić do przesunięcia budowli. Na rysunku 16b przedstawiony został mur oporowy ograniczający zbiornik wody. Ciśnienie hydrostatyczne wody na mur symbolizuje siła parcia poziomego H, działająca na wysokości punktu ciężkości trójkąta stanowiącego wykres wielkości ciśnień hydrostatycznych od dna zbiornika aż do lustra wody. Działanie siły H na mur jest dwojakie:

Dodanie wypełniaczy pozwala na uzyskanie efektów technicznych i ekonomicznych. Głównym efektem technicznym jest nadanie zaprawie odpowiedniego stopnia „chudości”, gdyż zaprawy złożone tylko ze spoiwa i wody byłyby zbyt „tłuste”, a co za tym idzie — ulegałyby pękaniu i odpryskiwaniu w wyniku procesów kurczenia się i pęcznienia. Jeżeli chodzi o efekt ekonomiczny, to polega on na obniżeniu kosztu produkcji zaprawy, bowiem spoiwo uzyskuje się w wyniku procesu produkcyjnego wymagającego dużych nakładów” finansowych i materiałowych, podczas gdy kruszywa są surowcami o małym stopniu przerobienia, a często też produktami ubocznymi innych procesów produkcyjnych.

Najpowszechniej stosowanym w budownictwie surowcem pochodzenia organicznego jest drewno. Służy ono do wykonywania wszelkiego rodzaju elementów nośnych, wypełniających i wykończeniowych. Zakres jego stosowania zależy oczywiście cd warunków środowiska geograficznego w danym kraju lub regionie. Na przykład w Skandynawii budownictwo drewniane rozpowszechnione jest szeroko do dzisiaj, podczas gdy w krajach, które nie posiadają bogatego drzewostanu lub też zdane są na importowanie drewna, stosowanie drewna już od dawnych czasów ograniczano do wykonania tych elementów, których nie można sporządzić z innych materiałów (np. pochodzenia mineralnego). Również rozwój dziedzin produkcji polegających na przetwarzaniu drewna na bardziej wartościowe produkty końcowe (np. przemysł celulozowo-papierniczy, meblarski, budowy okrętów) spowodował ograniczenie zużycia drewna w budownictwie. Jednak łatwość obróbki drewna i jego wielkie zalety technologiczne powodują, że eliminacja tego materiału z budownictwa natrafia na duże opory, zwłaszcza w budownictwie wiejskim i małomiasteczkowym.