Istota budownictwa uprzemysłowionego polega na upodobnieniu produkcji budowlanej do przemysłowej przez zastosowanie montażu wielkowymiarowych elementów i sekcji budynków. Celem tak rozumianego budownictwa uprzemysłowionego jest:
– 1) skrócenie cyklu budowlanego,
– 2) obniżenie kosztów własnych na jednostkę użytkową (m2, m3),
– 3) zmniejszenie pracochłonności (nakładów pracy żywej) poprzez mechanizację.
– Można wymienić następujące środki realizacji tego celu:
– 1) przeniesienie możliwie dużego zakresu prac wykonywanych dotychczas na budowach do zakładów prefabrykacyjnych, produkujących elementy budowlane w zakładach fabrycznych przemysłu materiałów budowlanych
– 2) zastąpienie w maksymalnym stopniu pracy żywej na budowie przez pracę uprzedmiotowioną (w szczególności zastąpienia pracy robotników niewykwalifikowanych oraz rzemieślników z uwagi na deficyt tego rodzaju pracowników)
– 3) wprowadzenie zamiast cegły i drewna nowych wielkowymiarowych elementów budowlanych, dostarczanych na budowę w formie gotowej, nadającej się do montażu
– 4) podjęcie produkcji ciągłej, nieprzerwanej, z wyeliminowaniem — możliwie całkowicie — sezonowości
– 5) wprowadzenie w szerokim zakresie elementów typizowa- nych, które mogą być masowo produkowane i powszechnie stosowane.
– Warunki rozwoju budownictwa uprzemysłowionego polegają na:
– 1) budowie wytwórni produkujących prefebrykaty wykonywane z różnego rodzaju materiałów, jak beton, beton lekki, silikaty i „cerbety”, którym to mianem określa się elementy wielkowymiarowe wytwarzane z ceramiki czerwonej (cegły), przy czym, oczywiście, zdolność produkcyjna tych wytwórni musi być zsynchronizowana z przewidywanym zapotrzebowaniem na elementy prefabrykowane, a ich lokalizacja powinna odpowiadać programom rozwoju większych ośrodków lub zagłębi budowlanych
– 2) reorganizacji przedsiębiorstw budowlanych i placów budów polegającej na dostosowaniu ich do realizowania budowy metodami uprzemysłowionymi, w oparciu o wielkowymiarowe elementy prefabrykowane
– 3) zorganizowaniu szkolenia w zakresie stosowania uprzemysłowionych metod wznoszenia obiektów budowlanych (szkoleniem tym muszą być objęci pracowmicy zatrudnieni w wytwórniach prefabrykatów i przy montażu elementów prefabrykowanych na budowach)
– 4) uruchomieniu produkcji sprzętu mechanicznego potrzebnego zarówno w wytwórniach elementów prefabrykowanych, jak i na budowach (w wypadku stosowania technologii uprzemysłowionej).
– 24 Technika, organizacja i planowanie w budownictwie
Długość cyklu budowlanego — zarówno w realizacji inwestycji produkcyjnych, jak i nieprodukcyjnych — wywiera znaczny wpływ na ekonomikę samego wykonawstwa inwestycyjnego i rzutuje na rachunek ekonomiczny inwestora {użytkownika budowanych obiektów). Długość cyklu ma ścisły i bezpośredni związek z technicznymi i organizacyjnymi warunkami budowy obiektów. Zależy ona od wielkości budowanych obiektów, przy czym zachodzi wyraźna korelacja między bezwzględną długością cyklu budowy wyrażoną w miesiącach a kubaturą realizowanych budynków. W miarę zwiększania kubatury budynku wydłuża się okres jego budowy, niezależnie od liczby kondygnacji i technicznych metod wykonania budynku. Zjawisko to występuje szczególnie wyraźnie w budownictwie tradycyjnym udoskonalonym. W budownictwie uprzemysłowionym wielkość kubatury wywiera znacznie mniejszy wpływ na kształtowanie się długości okresu budowy budynku.
Efektywność ekonomiczna budownictwa uprzemysłowionego i tradycyjnego
Przy zwiększeniu zadań i zachowaniu przeciętnego okresu budowy przerób roczny wzrasta dopóty, dopóki W nie osiągnie krytycznej wuelkości Wkr, po której przekroczeniu wielkość rocznego przerobu (i) przestanie wzrastać i nastąpi wydłużanie się cyklu budowy. Wynika to z okoliczności, że wykonawcy nie będą mogli zwiększyć rocznego przerobu z przyczyn techniczno-organizacyjnych.
W celu zachowania normatywnego cyklu budowy i niedopuszczenia do wzrostu zamrożenia należy uwzględnić krytyczne wielkości zadań rocznych, wynikające z planu produkcyjnego.
Efektywność ekonomiczna budownictwa uprzemysłowionego jest wypadkową szeregu czynników. Za najważniejszy z nich należy uznać niewątpliwie czynnik organizacyjny.
Nowa organizacja budownictwa — konieczna przy stosowaniu budownictwa uprzemysłowionego — wymaga rozwiązania szeregu problemów o charakterze ekonomicznym występujących we wszystkich fazach cyklu inwestycyjnego, a więc w etapie programowania, projektowania i realizacji budowy. Podstawą powinien tu być szeroko pojęty rachunek kosztów. Rachunek kosztów powinien być prowadzony w dwojakim ujęciu:
– 1) w skali przedsiębiorstwa, przy czym chodzi przede wszystkim o analizę kształtowania się jednostkowych kosztów własnych produkcji i znalezienie środków i sposobów ich minimalizacji,
– 2) w makroskali, przy czym chodzi przede wszystkim o analizę syntetycznych, makroekonomicznych wskaźników kosztów własnych produkcji i ich dynamiki.
Efektywność ekonomiczna budownictwa uprzemysłowionego i tradycyjnego cz. II
Makroekonomiczny rachunek kosztów odgrywa szczególnie doniosłą rolę. Porównawcza analiza kosztów własnych jednorodnej produkcji budowlanej — tradycyjnej lub uprzemysłowionej — pozwala na ustalenie zróżnicowania poziomu jednostkowych kosztów własnych w różnych przedsiębiorstwach budowlanych. Na podstawie takiego porównania można określić, jak kształtuje się w poszczególnych przedsiębiorstwach sytuacja pod względem wyposażenia technicznego, efektywności technologii produkcji, organizacji pracy, jak również odległości przedsiębiorstw budowlanych i placów budowy od źródeł su- rowców, wytwórni elementów prefabrykowanych oraz zakładów ceramiki czerwonej.
Rachunek w makroskali wykazuje nadto, w jaki sposób zużytkowane są środki przeznaczane z dochodu narodowego na inwestycje, przy czym i tu obowiązuje zasada, aby za pomocą danych środków wybudować maksymalną liczbę obiektów użytkowych.
Analiza wszystkich etapów prac związanych z cyklem inwestycyjnym wskaże na możliwości skrócenia cyklów produkcyjnych oraz obniżenia kosztów realizacji w przedsiębiorstwach bud owlan o-m on t ażowy ch.
Efektywność ekonomiczna budownictwa — zarówno tradycyjnego, jak i uprzemysłowionego — ma ścisły związek z okresem użytkowania obiektów, a tym samym z rachunkiem efektywności inwestycji. W związku z postępem technicznym i organizacyjnym produkcji należy się liczyć ze stosunkowo szybkim zużyciem ekonomicznym urządzeń, maszyn i budynków. Nowa technologia, wymagająca nowych typów maszyn i urządzeń, wymaga często również wynoszenia nowych budynków’, dostosowanych do tej technologii. Zaostrza się zatem problem zużycia ekonomicznego oddziałującego na długość okresu użytkowania budynków. W programowaniu powstaje tendencja do wznoszenia budynków szybko amortyzujących się. Tendencja ta jest szczególnie wyraźna w tych gałęziach przemysłu, wr których zaznacza się szybki postęp techniczny. Występuje wówczas konieczność znaczniejszego zmniejszenia kosztów budowy i programowania inwestycji o niskich nakładach jednorazowych. Realizacja takiego postulatu — sprowadzającego się do konstruowania budowli lekkich, o małym ciężarze jednostki objętościowej i krótkim okresie użytkowania — może jednak spowodować sprymityzowanie zabudowy i prowadzić do tandetnego budowmctwa.
Z nakreślonej tendencji wynika konieczność uwzględnienia przez projektantów takich rozwiązań, które dałyby znaczne obniżenie kosztów realizacji budowy przy nie zmienionym lub nawet wyższym standardzie.
Leave a reply