Budownictwo ma charakter produkcyjny, w związku z czym. prowadzona w jego ramach działalność oparta jest na zasadzie gospodarności i

W gospodarce socjalistycznej budownictwo ma charakter skoncentrowany (wznoszenie całych nowych miast lub osiedli i kombinatów przemysłowych), natomiast w gospodarce kapitalistycznej — rozproszony. W obu tych rodzajach budownictwa występuje również odmienna struktura produkcyjnego zaplecza technicznego budowy. W budownictwie rozproszonym prowadzi się przyobiektową, zazwyczaj prymitywną produkcję półfabrykatów i prefabrykatów. Natomiast w budownictwie skoncentrowanym organizuje się odrębne bazy sprzętu i maszyn budowlanych, bazy transportowe oraz specjalne wytwórnie półfabrykatów i prefabrykatów, zlokalizowane zazwyczaj na jednym terenie.

Rysunek 38b przedstawia zasadę wyznaczania klinowego kształtu kamieni sklepienia o przekroju półkolistym. Natomiast sklepienie w rysunku 38a nazywamy ostrołukowym.

W procesie produkcji nie ma nieograniczonej swobody działania. Szczupłość zasobu środków produkcji, ograniczona ilość siły roboczej, wielkość produkcji w innych zakładach, chłonność rynku, zmiany upodobań konsumentów związane ze wzrostem stopy życiowej, ceny, pojemność organizacyjna — to główne czynniki ograniczające tę swobodę. Podejmowanie decyzji może się odbywać jedynie w ramach tych wartości granicznych. Wspomniane ograniczenia nie eliminują jednak możliwości gospodarowania.

Inny system sprężania polega na tym, że w czasie wiązania i twardnienia betonu zbrojenie nagrzewane jest prądem elektrycznym, a co za tym idzie — ulega termicznemu wydłużeniu. Po wyłączeniu prądu i ochłodzeniu zbrojenie powraca do swojej pierwotnej długości, co z kolei wywołuje sprężenie otaczającego betonu.

Współzależność sił występujących na tej samej linii działania można przedstawić na przykładzie zabawy dziecięcej polegającej na przeciąganiu liny. Jeżeli dwóch chłopców 1 i 2 ciągnie linę z jednakową siłą P, lecz w przeciwnym kierunku, to siły Pi i P-2 zniosą się wzajemnie, a położenie liny nie ulegnie zmianie. Jeżeli natomiast chłopiec 1 zdobędzie się na większy wysiłek niż chłopiec 2, to przeciągnie linę w swoją stronę z siłą wypadkową równającą się różnicy Pi — Po. Jeżeli wreszcie chłopcy przywiążą linę do kamienia i zgodnie ciągnąć będą w tym samym kierunku, to siła wypadkowa działająca na kamień równać się będzie sumie sił Pi + P-2- Innymi słowy — siła wypadkowa sił występujących na tej samej linii działania równa się algebraicznej sumie poszczególnych sił. Zakładamy oczywiście, że siły o przeciwnym zwrocie oznaczamy przeciwnymi znakami. Podobna zasada dotyczy momentów działających na ten sam punkt, przy czym momenty prawoskrętne (w kierunku wskazówki zegara) oznaczamy umownie znakiem +.

— osiągnięcie sprawnej koordynacji robót prowadzonych na całym placu budowy,

— wykonanie przewidzianych robót zgodnie z dokumentacją projektowo-kosztorysową, przy zachowaniu przewidzianego cyklu budowlanego i wartości kosztorysowej całej inwestycji.

Odwrotny obraz powstanie wtedy, gdy gumę poddamy działaniu siły rozciągającej (rysunek 29). Zgęszczenie linii pionowych w połowie wysokości i skrócenie linii poziomych zasygnalizuje nam wówczas, że w poprzek do kierunku działania zewnętrznej siły rozciągającej P działają naprężenia ściskające.

Zagospodarowanie placu budowy pociąga za sobą koszty, dochodzące w niektórych wypadkach do 5% wartości wznoszonych obiektów. Z tego względu racjonalne zagospodarowanie placu budowy może przynieść poważne oszczędności. W celu uzyskania tych oszczędności stosuje się w projektowaniu zagospodarowania placu budowy szereg ogólnych zasad, przy czym szczególną rolę odgrywa:

Normalizację, standaryzację i typizację należy realizować racjonalnie, nie dopuszczając do zbytniego zwężenia asortymentu odmian lub typów. Mogłoby to bowiem prowadzić do niepożądanej uniformizacji, podczas gdy postęp w zaspokajaniu potrzeb wymaga odpowiedniego zróżnicowania produkcji. Do efektów normalizacji, standaryzacji i typizacji zaliczamy zatem:

W układzie podłużnym istnieje możliwość swobodnego dzielenia wnętrz w kierunku równoległym do osi budynku, natomiast głębokość poszczególnych pomieszczeń jest ograniczona głębokością traktu. Układ dwutraktowy stosowany jest najczęściej w budownictwie mieszkaniowym, natomiast układ trójtraktowy — w budownictwie administracyjnym, hotelowym, szpitalnym itp., gdzie pożądane jest istnienie środkowego korytarza pomiędzy dwoma rzędami pomieszczeń.

Podobnie jak w dziełach przyrody, tak i w budowlach człowiek poszukuje wrażeń estetycznych, piękna świadome dążenie do nadania budowlom cech estetycznych nazywamy architekturą. Architektura jest więc działem sztuki, jej tworzywem są budowle lub — ściślej — kształty budowli oraz kolory i inne właściwości ich zewnętrznych i wewnętrznych powierzchni oraz elementów składowych.

Zagospodarowanie placu budowy polega na zaprojektowaniu i rozmieszczeniu urządzeń pomocniczych (magazynów i składów materiałów oraz prowizorycznych budynków administracyjnych i socjalnych dla załogi przedsiębiorstwa budowlanego prowadzącego roboty na danym placu budowy), a także na uzbrojeniu placu w sieć komunikacyjną, wodociągową, kanalizacyjną i energetyczną (łącznie z niezbędnymi urządzeniami towarzyszącymi, jak stacje pomp, stacje transformatorowe, ładownie itp.).