Przedstawiony tutaj schemat jest oczywiście niezmiernie uproszczony. W rzeczywistości pod określeniem „wykonawca” kryje się zazwyczaj większa liczba przedsiębiorstw. Jedno spośród nich działa jako generalny wykonawca, który z kolei angażuje wyspecjalizowane przedsiębiorstwa jako podwykonawców (subwykonawców) robót specjalistycznych.

Na budowie drewno występuje jako materiał konstrukcyjny (słupy, belki, pale, wiązania dachowe itd.), jako drewno usługowe (do budowy rusztowań roboczych, deskowań do betonu, podparć prowizorycznych itd.) oraz jako materiał do wyrobów budowlanych (deszczułki posadzkowe, stolarka budowlana itd.). W warunkach naszego kraju pierwsze dwie dziedziny stosowania powinny ulegać daleko idącym ograniczeniom.

– 1) organizowanie, kierowanie wykonaniem i koordynowanie całości prac związanych z budową danego obiektu oraz nadzorowanie kierowników robót

O powodzeniu budownictwa uprzemysłowionego jako formy postępu technicznego zadecyduje w zasadniczy sposób postęp organizacyjny. Czynnik organizacyjny warunkuje w sposób jednoznaczny efektywność ekonomiczną budownictwa uprzemysłowionego. Możliwość wprowadzania zmian organizacyjnych bezpośrednio przez same przedsiębiorstwa budowlano-montażowe jest jednak w pewnym stopniu ograniczona. Rozwijanie budownictwa uprzemysłowionego wymaga w coraz większym stopniu decyzji ze strony zjednoczenia, a jeszcze bardziej ministerstwa, chodzi tu bowiem o kreowanie dalszych odpowiednio wielkich i odpowiednio zlokalizowanych wytwórni (fabryk) elementów prefabrykowanych wielkowymiarowych oraz o zaopatrzenie placów budowy w odpowiedni sprzęt i środki transportowe. Z punktu widzenia przedsiębiorstwa wykonawczego efektywność budownictwa uprzemysłowionego zależy w dużej mierze od przygotowania organizacyjnego jednostek nadrzędnych (ministerstwo i zjednoczenie) oraz kooperantów i projektantów (biura projektowe). Istnieje zatem taki układ organi zacyjny, że przedsiębiorstwo wykonawcze ponosi ryzyko wynikające z niedociągnięć w pracy ogniw nadrzędnych lub kooperujących. Jeśli np. projektant nie przeprowadził dostatecznie wnikliwej analizy i zalecił zastosowanie nieodpowiedniego materiału spoinowego, to za powstałe w związku z tym straty odpowiada przedsiębiorstwo budowlano-montażowe.

Zakres remontu obiektów budowlanych jest w dużym stopniu zależny od jakości budownictwa nowego, inwestycyjnego. Brakoróbstwo i zbyt daleko idące oszczędności w nowym budownictwie pociągają za sobą konieczność przeprowadzenia remontu po krótkim czasie. Jest to niezmiernie ważny problem ekonomiczny. Powstaje bowiem pytanie, czy warto budować tandetnie, by po pewnym okresie przeprowadzać liczne i kosztowne remonty. Założenie polegające na ponoszeniu niskich nakładów inwestycyjnych i wysokich kosztów związanych z kapitalnymi remontami J. Hryniewiecki określa jako ,,straszny nonsens ekonomiczny”. Sprawa jest jednak skomplikowana, bowiem niecelowe i nieekonomiczne może być nie tylko budownictwo tandetne, lecz także budownictwo obliczone na stulecia, wymagające zużycia dużej ilości materiałów o różnym okresie wytrzymałości. Materiały powinny być dobierane tak, ażeby niszczyły się mniej więcej w jednym czasie. W wypadku zbyt długotrwałego istnienia budynku zużywają się one nierównomiernie, oo pociąga za sobą konieczność przeprowadzania częstych remontów.

Jest to podstawowe równanie służące do obliczania giętych elementów nośnych. Jeżeli pod M podstawimy moment z sił t \ t , zewnętrznych (w naszym przykładzie, to możemy ustalić niezbędny wskaźnik wytrzymałości W i następnie określić właściwy kształt i rozmiary belki.

Tradycyjny sposób prowadzenia instalacji elektrycznych polegał na założeniu rurek pancernych lub „bergmanowskich” w specjalnie wykuwanych bruzdach w ścianach oraz puszek rozgałęźnych w każdym miejscu rozdziału kierunku przewodów7. Po ukryciu rurowania w tynku wciągano izolowane przewody i dokonywano połączeń i montażu armatur, przełączników, gniazd wtykowych itd. Obecne przepisy pozwalają na prowadzenie przewodów w płaszczu izolacyjnym igelitowym lub innym wprost w tynku oraz na dokonywanie połączeń bez puszek rozgałęźnych.

— instalacyjnosanitarne,

— elewacyjne,

elektrotechniczne,

— elektromontażowe,

— montażowe (dla konstrukcji stalowych, maszyn i urządzeń),

Pdap — obciążenie dopuszczalne dla danego elementu nośnego zgodnie z normami i przepisami, ok — krańcowe naprężenie jednostkowe, właściwe dla danego materiału (czyli jego wytrzymałość),

Poddamy teraz krótkiemu przeglądowi materiały pochodzenia mineralnego, przy czym rozpoczniemy od omówienia kamienia naturalnego, który w dawnych czasach był — obok drewna i cegły — podstawowym materiałem służącym do wznoszenia ścian budowli. Począwszy od XIX wieku można zaobserwować w większości krajów ograniczanie zastosowań nie przerobionego kamienia naturalnego, przy wznoszeniu konstrukcji nośnych. Wyjątek stanowią niektóre kraje i regiony o specyficznych warunkach geograficznych (np. regiony górskie, gdzie transport innych materiałów jest utrudniony, a kamień znajduje się na miejscu) lub gospodarczych.

Za ważną cechę fizyczną materiałów należy uznać także ich rozszerzalność termiczną, mierzoną współczynnikiem liniowej rozszerzalności o, który określa przyrost długości materiału przy wzroście temperatury o 1°.

Omówimy jeszcze 'krótko najważniejsze inne rodzaje instalacji, a mianowicie: instalacje elektryczne silno- i slaboprądowe, instalacje gazowe, instalacje ciepłej wody. Nie zostaną tutaj natomiast omówione niezliczone rodzaje instalacji specjalnych, występujących w budownictwie przemysłowym, gmachach użyteczności publicznej itd.

Jako element strukturalny budynków dachy spełniają dwie podstawowe funkcje: 1) nośną (statycznie czynną), przy czym obciążenie użytkowe określa się biorąc pod uwagę parcie wiatru, ciężar śniegu i wody (na dachach płaskich) oraz ciężar osoby chodzącej po dachu (remont, kominiarz) 2) izolacyjną, przy czym dach ma zapewnić izolację wnętrza zarówno pod względem termicznym, jak wilgotnościowym. Funkcje te podzielone są na ogół pomiędzy konstrukcję nośną dachu i pokrycie. Rodzaj pokrycia decyduje o koniecznym nachyleniu dachu. Przy pokryciach o mniejszej szczelności połać dachowa musi mieć większy kąt nachylenia, ponieważ chodzi o zapewnienie szybszego spływu wód opadowych. Natomiast na powłokach o dużej szczelności woda opadowa może zbierać się jak w wannie, nie przenikając do wnętrza budynku.